Biofeedback
biologiczne sprzężenie zwrotne
Biofeedback (biologiczne sprzężenie zwrotne) to nieinwazyjna metoda terapii polegająca na monitorowaniu przez specjalne urządzenie zmian fizjologicznych organizmu. Ma to na celu lepsze rozpoznawanie wpływu myśli i uczuć na fizjologię, dzięki czemu pacjent może nauczyć się kontrolować te funkcje organizmu, nad którymi w normalnych warunkach nie można panować (fale mózgowe czy napięcie mięśni).
Biofeedback z dużą skutecznością może być stosowany w każdej grupie wiekowej. Duży pożytek z tej metody niewątpliwie odnoszą dzieci. Biofeedback dla dzieci stosowany jest w przypadku autyzmu, zespołu Aspergera, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD), problemów z koncentracją, zaburzeń rozwoju mowy (opóźnionego jej rozwoju, jąkania się) oraz dysleksji. Trening bazujący na biologicznym sprzężeniu zwrotnym podnosi zdolność koncentracji dziecka, wydłuża czas, w którym zdolne jest w pełni skupić swoją uwagę na danym zadaniu. Biofeedback u dzieci najczęściej przyjmuje postać kolorowej animacji czy gry, dzięki czemu większość najmłodszych z chęcią będzie uczestniczyło w treningu.
Biofeedback – na czym polega?
Możliwość dostrzeżenia (na przykład pod postacią wykresów na monitorze komputera) lub usłyszenia (jako proste dźwięki) dotychczas nieuświadomionych zmian zachodzących w procesach fizjologicznych, po odpowiednim szkoleniu, daje szansę na świadome wpływanie na te procesy.
Sprzęt do biofeedbacku składa się z urządzenia rejestrującego dany proces fizjologiczny - komputera, który odbiera informację o danym procesie zachodzącym w organizmie i przetwarza go na możliwy do odczytania przez pacjenta bodziec oraz elementu wytwarzającego bodziec – najczęściej optyczny lub akustyczny. Wgląd w zachodzące w organizmie procesy, takie jak koncentracja uwagi czy szybkość akcji serca, i zyskanie nad nimi pewnej kontroli, może być stosowana w przypadku wielu rodzajów schorzeń, m.in. ADHD, depresji czy nawracających stanów lękowych.
Biofeedback znajduje zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu następujących schorzeń:
- ADHD
- depresja
- padaczka
- problemy ze snem
- nadmierny stres
- choroby układu oddechowego
- PTSD (zespół stresu pourazowego)
- zaburzenia koncentracji
- zaburzenia dotyczące autonomicznego układu nerwowego
- uzależnienia
- niewielkiego stopnia nadciśnienie tętnicze
- w rehabilitacji po uszkodzeniach pewnych obszarów mózgu (do których doszło w skutek urazu lub udaru)
Biofeedback wykorzystywany w leczeniu licznych schorzeń może dawać bardzo dobre efekty terapeutyczne, należy jednak pamiętać, że w wielu przypadkach oprócz tego rodzaju treningu, konieczne jest stosowanie farmakoterapii.
Biofeedback – inne zastosowania
Metoda Biofeedabacku ma także zastosowania komercyjne. Są to m. in.:
- badania naukowe
- interfejsy mózg–komputer
- wykrywacze kłamstw
- trening sportowców
- tworzenie nowego rodzaju gier
Jak wygląda trening biofeedback?
Na początku sesji osoba zajmująca się biofeedbackiem tłumaczy pacjentowi na czym będzie polegał trening. Następnie na ciele pacjenta mocuje się przyrządy służące do odczytania zmian zachodzących w ramach danego procesu fizjologicznego (elektrody do EEG w ramach neurofeedbacku). W dalszej kolejności omawia się z pacjentem zasady działania danego programu, może to być rodzaj gry komputerowej polegającej na przesunięciu piłki na monitorze przy użyciu fal mózgowych lub na przykład usłyszenie danego dźwięku, gdy długość i częstość oddechu osiągnie prawidłowy poziom.
Ilość sesji potrzebnych do osiągnięcia efektu terapeutycznego zależy głównie od problemu, z jakim zgłasza się pacjent – w przypadku lekkich problemów z koncentracją czy stresem wystarcza zwykle 10 sesji, natomiast przy pracy z dziećmi z ADHD czy autyzmem może okazać się konieczne przeprowadzenie nawet powyżej 60 sesji.
